بحران استقلال اتاق‌های تجاری افغانستان تحت سایه مداخلات طالبان

مداخلات گسترده طالبان در امور داخلی اتاق‌های تجاری افغانستان از جمله اتاق تجارت و صنایع زنان، باعث کاهش استقلال و شفافیت این نهادها شده و فعالیت‌های اقتصادی و رشد بخش خصوصی را به چالش کشیده است.

افغانستان با تاریخچه‌ای طولانی در حوزه‌های تجارت و اقتصاد، نقش محوری در تبادلات تجاری منطقه‌ای داشته است. از سال ۱۳۱۰ هجری شمسی، با تأسیس مجمع حکمیت تجاری که بعدها به اتاق تجارت و صنایع افغانستان تبدیل شد، این نهادها به حمایت از بخش خصوصی و حل منازعات تجاری پرداختند.

در سال ۱۳۸۸، قانون اتاق تجارت و صنایع افغانستان تصویب شد که این نهاد را به عنوان یک مؤسسه مستقل، غیرانتفاعی و غیردولتی معرفی کرد. این اقدام زمینه‌ساز تقویت استقلال اتاق‌ها و توسعه‌ی محیط تجاری مناسب برای بخش خصوصی بود.

با این حال، پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، این نهادها دچار تغییرات و چالش‌های جدی شدند. انتخابات دموکراتیک هیئت مدیره متوقف و اعضای جدید به صورت انتصابی تعیین شدند که موجب کاهش شفافیت و اعتماد به ساختار اتاق‌ها گردید.

مداخلات طالبان همچنین شامل سلب حق صدور اسناد تجاری از اتاق تجارت و صنایع افغانستان و انتقال این اختیار به وزارت صنعت و تجارت بوده که تأثیر منفی بر استقلال و عملکرد مالی این نهادها داشته است.

از سوی دیگر، اتاق تجارت و صنایع زنان که نقشی مؤثر در توانمندسازی اقتصادی زنان ایفا می‌کرد، در تاریخ ۶ سپتامبر به تصرف طالبان درآمد. این اقدام نگرانی‌های جدی در خصوص محدود شدن فرصت‌های اقتصادی زنان و کاهش فعالیت‌های تجاری مستقل را افزایش داده است.

برای بازگشت به مسیر رشد اقتصادی، لازم است که استقلال اتاق‌ها به رسمیت شناخته شود و مداخلات سیاسی در امور تجاری متوقف گردد.