بازی جنگ و صلح افغانستان به کجا می انجامد؟

بازی جنگ و صلح افغانستان در هفته ها و ماه های اخیر چنان داغ و پیچیده شده که کمتر کسی می تواند پیش بینی نسبتا درستی از آنچه قرار است اتفاق بیفتد، داشته باشد.

آنچه کلاف سردرگم جنگ و صلح افغانستان را پیچیده تر ساخته برخی نگرانی ها و تشویش های داخلی و خارجی ست: در بعد داخلی اجماع ملی علی رغم برخی ادعاهای حکومتی هنوز ایجاد نشده و هیات مذاکره کننده حکومتی که مصروف چانی زنی با طالبان در مورد صلح می باشد از هماهنگی و هدف واحد برخوردار نیست. حکومت افغانستان همانند پنج سال گذشته که بیشترین توان و انرژی خود را روی تصاحب هرچه بیشتر قدرت و خنثی کردن خواسته های رقبای شریک در قدرت گذاشت. این رویه در حکومت تازه نیز ادامه یافته و ترکیب هیات مذاکره کننده به صورتی ست که جمعی به عبدالله و گروه دیگر به غنی تمایل داشته به تک تک عالی جنابان به صورت جداگانه گزارش می دهند.

در بعد خارجی نیز مشخص نیست امریکا در توافق نامه صلحی که با طالبان امضا کرده چه چراغ سبزهایی به طالبان نشان داده که این گروه جسورتر از گذشته به حملات تهاجمی و انتحاری خود شدت بخشیده است.

با در کنار هم قرار دادن این دو موضوع می توان گفت تا زمانیکه افغان قبل از هرچیز به یک وحدت نظر در بین خود نرسند و سیاست خارجی مبتنی بر واقعیت و شرایط کنونی کشور نداشته باشند رفتن به میز مذاکره با طالبان هیچ سودی نخواهد داشت.

اینکه امریکا برخلاف فشارهای سال های اول حکومت ترامپ بر پاکستان به یکباره در پروسه صلح افغانستان نسبت به پاکستان دایه مهربان تر از مادر شده اند، خود گویای این مطلب است که امریکا درست همانند دیگر کشورهای جهان از عینک منافع ملی خود به افغانستان نگاه می کند.

در این میان سردمداران و نخبگان سیاسی افغانستان می بایست از تضاد منافع قدرت های بیرونی به نفع خود برآیند بگیرند. در این راستا هند و پاکستان نیز نمی توانند مستثنی باشند.
اینکه هند و پاکستان برای زورآزمایی میدان افغانستان را انتخاب کرده اند، از منافع ملی آنها نشات می گیرد و در این میان افغانستان باید طوری مهره های خود را بچیند که فدای جنگ های نیابتی نشود.

به بیان ساده حکومت افغانستان و نخبگان سیاسی به جای تقسیم شدن به گروه هایی وابسته فکری و عملی به کشورهای بیرونی می بایست روی وحدت ملی و منافع ملی تمرکز کنند تا از شر جنگ های نیابتی خلاص شوند.

حفیظ الله رجبی