انقلاب زن/ انقلاب تن

انقلاب ۵۷ انقلاب زن بود. انقلابی از درون سنت. زن پرده‌نشین را به میدان انقلاب آورد. به او بها داد. زمینه‌های گفتگو در باره حقوق زنان را در درون سنت فراهم کرد. در آموزش به زنان میدان داد. سال‌های مدیدی است که نسبت دانشگاهیان ۶۵ فیصد به ۳۵ فیصد به نفع زنان است. زنان با حفظ حق و حقوق خود در سنت، به دستاوردهای جهان نو هم دست یافتند. حق نفقه شان همچنان محفوظ ماند. زمینه اشتغال و درآمد برای شان فراهم شد؛ اما سربازی هم نرفتند؛ دو سال فوق طلایی پسا ۱۸ سالگی که برای پسران مادر مرده دیر و زود دارد اما سوخت و سوز نه. دیه کامل هم گرفتند. یا به بیمه و یا به حکم حکومتی و از جیب حاکمیت. فضای فرهنگی هم لطیف شد.

اگر یک مرجع تقلید نافذ الکلام پیشگام نمی‌شد، شاید این دستاوردها صد سال دیگر هم تحقق نمی‌یافت. مرجعیت شیعه آغوش سنت را برای حقوق زنان باز کرد. بزرگترین انقلاب زنانه شکل گرفت. برای درک این مطلب خوب است ایران با همسایگانش مقایسه شود. در مصر در همین انقلاب یاسمین (بهار عربی) زنان در میدان التحریر مورد تجاوز جمعی قرار می‌گرفتند. درست است آغوش سیاست باز بود؛ اما ذهن و فرهنگ جامعه باز نبود و نیست. در عربستان که مطلب روشن است. چرا جای دوری برویم؟ در همین ایران، برادر عزیز مولانا شیخ الحدیث عبد الحمید خان اسماعیل زهی هنوز در مسجدش را به روی عبادت کنندگان زن نگشوده است. که لابد مسجد نجس نشود به حضور این نواقص الایمان نواقص الحظوظ نواقص العقول.

اینک اما انقلاب تن است. انقلاب سلبریتی‌ها است. ورزشکاران و هنروران. درد پول‌های از پارو بالا آمده است و این که کاباره رفتنش زیر ذره بین نباشد. راحت باشد. بتواند جرعه‌ای بنوشد. بتواند تنی به آب بزند، با دوستی از جنس دیگر. این انقلاب علیه همان سنتِ آغوش گشوده است.

انقلابی‌های قدیمی اما معتقد بودند هر تزی سنتزی دارد. هر انقلابی ضد انقلابی. اگر ضد آن انقلاب این انقلاب باشد، ضد این انقلاب چه خواهد بود؟ آیا این انقلاب خواهد توانست کار سنت را تمام کند؟ دشوار می‌نماید.
اگر نتواند، عکس العمل سنت چه خواهد بود؟ در خوشبینانه‌ترین حالت، آن آغوش گشوده‌اش را خواهد بست. در یک جامعه دو قطبی، سنت با «خیر للمرأه ان لا تری الرجل و لا یراها الرجل/ بهترین حالت برای زن آن است که نه او مرد بیگانه‌ای ببیند و نه مرد بیگانه‌ای او را» بر خواهد گشت. با «شر لابد منه»، با «نواقص العقول و …» و این به سود قاطبه زنان نخواهد بود؛ زنان فرودست و درگیر.

جز سلبریتی‌های مهربان و نازنین که «عیش شان مدام است از لعل دلخواه/ کار شان به کام است، الحمد لله» و البته لایک و قلبک شان نیز هزاران.

محمد رضا صادقی