اندیشه حسینی در معرض دو تهدید

مقدمه

همزمان با نهضت امام حسین دو جریان دیگر نیز متولد شد، یک گروه همواره نسبت به حرکت امام اعتراض داشتند قیام امام را معقول نمیدانستند و اصل حرکت امام را قبول نداشتند، گروه دیگر برای مخالفت با آنان بر احساسات و عواطف حسینی تاکید داشتند، این گروه حاشیه ها را پر رنگ تر از متن نمودند، تا آنجا که مبانی و هدف اصلی قیام به فراموشی سپرده شد.
امام در متن قیام، خود سازی را مطرح نموده اما آنان خود زنی را علم کرده اند، امام در محور حرکت شریعت را محور میداند اما آنان برای توجیه کارهای خود امام را فوق شریعت و دین معرفی می کنند، عاشورا حضرت زینب را نماد صبر، مقاومت، شجاعت و اقتدار معرفی می کند، اما آنان فقط سر شکستن زینب را علم می کنند. از اینرو عاشورا همه ساله هم پیام جدید دارد هم پرسشهای جدید.
عاشورا به عنوان یک مکتب پیام های روشنی برای عصرها ونسلهای مختلف دارد بازخوانی این پیام بدون زدودن این دو تهدید امکان پذیر نیست.

۱. نو اندیشان معترض

این گروه همواره نسبت به حرکت امام حسین ع ، یاران امام ، هدف امام، روش امام، شبهه افکنی می کند، آنان با ایجاد این شبهات وپرسشها تلاش می کنند اندیشه وتفکر حسینی را که می تواند پایه گزار یک نظام فکری واجتماعی باشد را تخریب کنند. هرسال در عاشورا انبوهی از شبهات وپرسشهای تخریبی را سامان دهی می کنند.این گروه هرگز حاضر نیست در مورد اصول و مبانی قیام امام گفتگو کند.
زیرا شبهات آنان پرسش علمی نیست؛ بلکه شبهه شهوت وشهرت است.
نو اندیشان ( برخی از نو اندیشان) مخالف خود را به نداشتن خرد، تعقل و اندیشه و نیز نداشتن درک درست از رخدادهای قرن ۲۱ متهم می کنند.
به عبارت ساده دین داری سنتی را نوعی بی عقلی میدانتد. از نظر آنان قیام امام حسین یک رخداد تاریخی است ومربوط به گذشته است.

۲. متدینان منحرف

خوارج اولین گروه در تاریخ اسلام است که با برداشت قشری وسطحی از دین مانع حرکت امام علی ع در مقابل دشمن شد این تفکر همواره در جامعه اسلامی ظهور و نمود داشته است. در میان برادران اهل سنت حنبلی ها تمایل بیشتر به این گرایش فکری دارند، در میان شیعیان نیز برخی از شیعیان همواره این گرایش را در مورد قیام امام حسین ع داشته اند. آنان برای اینکه پرسشهای معقول را هم جواب ندهند امام حسین و قیامش را فوق درک بشری معرفی می کنند.
این گروه نیز همانند گروه اول مخالفان خود را به بی دینی متهم می کنند.
نمونه های روشنی از رفتار وگفتار این گروه وجود دارد که به جای حرکت در مسیر اصلی به جاده فرعی وانحرافی در حرکتند. این گروه نمادهای اصلی کربلا را در حاشیه قرار داده ونمادهای فرعی ونا متعارف را علم می کنند.
هر دو گروه ویژگی های مشترک دارند که ذیلا اشاره می کنم اما بقول یکی از بزرگان یکی باید قیام عاشورا از چنگال این دو تهدید نجات دهد.
ویژگیهای مشترک هر دو گروه:
۱. هر دو سریع به مخالفان خود برچسپ میزنند یکی مخالفان را برچسپ بی عقلی و دیگری برچسپ بی دینی.
۲. به مباحث استدلالی و منطقی علاقه نشان نمی دهند
۳. یکی کاتولیک تر از پاپ است ودیگری حسینی تر از حسین ع .
۴. یکی باتکیه بر عقل بصری یار گیری می کند ودیگری با اعتقاد سطحی و احساسات جوانان
۵. نو اندیشان ذهن جوانان مسلمان را دچار تردید می کند و متدینان منحرف برای خارجی ها که علیه اسلام قلم میزنند محتوا تهیه می کند. رسانه های خارجی با استفاده از رفتار وگفتار همین گروه اسلام را مظهر خشونت های خونین و فاقد منطق معرفی می کند.
باکمال تاسف این گروه نمیداند یا نمی خواهد بداند که امام حسین رسالت جهانی داشت ، ادبیات عاشورا باید فاخر ومتعالی باشد، عاشورا گفتمان جهانی است، عاشورا می تواند وباید بتواند پرسشهای جهانی را پاسخ دهد.
۶. هر دو گروه اجازه نمی دهد مباحث معرفتی مطرح شود ورشد یابد.

نتیجه:

در نتیجه عزا دار حسینی زیاد، و پیروان حسینی اندک،
حسینیه پر و مسجد ها خالی است، در حالی که نماز از محوری ترین برنامه های امام حتی در میدان داغ جنگ بود.
ظاهر حسینی خوب است، اما اخلاق حسینی مهمتر است، ما ۱۳۸۱ سال بعد از شهادت امام تاچه اندازه به اخلاق حسینی، نزدیک شده ایم؟
اگر نشدیم چرا؟ عاشورا سرمایه بسیار بزرگ در دستان ماست از این سرمایه چگونه استفاده کردیم وبهره بردیم؟ پیام اسکتوا زینب در کوفه خطاب به مردم کوفه این بود که شعور حسینی بر شور حسینی مقدم است.

سید محمد حسین هاشمی اخلاقی