انتخاب میان بد و بدتر

اکنون که پیکارِ تن به تن میان اردوگاه «جمهوریت» و «امارت» در قطر جریان دارد، بی‌گمان سران و سردمدارانِِ نظام جمهوری اسلامی انتظار دارند که مردم افغانستان یک‌دست و یکصدا از سیستم جمهوریت حمایت کنند. اما پرسش اساسی در گیرودار مذکور این است که مردم و شهروندان افغانستان با اعتماد به کدام دستاوردها، خدمات و حسناتِ پیشین و کنونی‌ای نظام جمهوریت، از بقاء و دوام/استقرا و استمرار آن حمایت کنند؟

۱) همین اکنون سرقت، قتل، جرم و جنایت در پایتخت بیداد می‌کند و دستگاه فاسد حکومتی قادر به صیانت از جان و مال شهروندان کابلی نیست. وضعیت در سایر شهرها و ولایات نیز دست کمی از کابل ندارد؛

۲) در طول نزدیک به دو دهه حاکمیّت نظام کنونی، صدها انفجار و انتحار و حملات راکتی، جان صدها شهروند کابلی را گرفته است و حکومت قادر به تأمین امنیت پایتخت نیست؛ چه رسد به امنیت سایر شهرها و ولایات؛

۳) نظام و دستگاهی که با گذشت دو دهه از عمر آن و با صرف ۱۳۰ میلیارد دلار کمک‌های جامعۀ جهانی، هنوز برق و روشنایی حتی در پایتخت آن جیره‌بندی است؛ چگونه می‌تواند از خدماتِ عمومی (آب، برق، تلفن، جاده، آموزش، صحت و …) سخن بگوید؟!

۴) نظامِ ناکارآمدی که شهروندان و جوانانش از فرطِ بیکاری و ناداری و ناچاری، دست به سرقت و جیب‌بُری و قتل می‌آلایند؛ با چه منطقی می‌تواند از ایجاد شغل و کار و رونق تولید و تجارت و بهبودِ شاخص‌های اقتصادی و معیشتی سخن بگوید؟!

۵) به استناد گزارش‌ها و رده‌بندی‌های منابع معتبر بین المللی، نظام کنونی افغانستان از نظر فساد اداری و اقتصادی و سیاسی، یکی از فاسدترین نظام‌های جهان است و مردم افغانستان نیز آثار این فساد مزمن و گسترده را تا اعماق جان احساس می‌کنند؛

۶) تصوّر می‌شد که چشم‌گیرترین دستاورد نظام کنونی و حامیانِ غربی آن، برقراری دموکراسی نیم‌بند و نظام انتخابات در کشور باشد؛ اما با تقلّب‌ها و تخلّف‌ها و جنجال‌ها و کشمکش‌های دنباله‌دار و بی‌سابقه در انتخابات اخیر ریاست جمهوری که کشور را تا مرزِ دو حاکمیتی و جنگ داخلی و فروپاشی پیش برد؛ این دستاورد هم به شدّت مخدوش و بی‌اعتبار شده است؛

۷) تبعیض و نابرابری قومی، زبانی، مذهبی و جنسیتی در تمام سطوح و لایه‌های این نظام فاسد و فرسوده بیداد می‌کند.

بر پایه‌ای اشارات و کلیاتِ فوق، توده و عامه‌ی مردم افغانستان، به کجای این نظام فاسد و فرسوده، دلخوش کنند؟ با اعتماد به کدام دستاوردهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، معیشتی و اجتماعی آن، از یک نظامِ منحط و ناکارآمد حمایت کنند؟ حقیقت این است که تودۀ مردم افغانستان هیچ انگیزه و تمایل باطنی و حقیقی در جهت حمایت از نظام جمهوری کنونی ندارند؛ اما صرفاً از بابِ دفع افسد به فاسد و انتخاب میان بد و بدتر، ناگزیرند از بد و فاسد (جمهوریت) حمایت کنند؛ تا از شرّ افسد و بدتر (امارت طالبانی) در امان بمانند.

مسیح ارزگانی