امتیاز برای کوچی امتیاز قومی است یا برای شیوه زندگی؟

۱۰ کرسی در پارلمان برای کوچی، در هر ولایت یک ریاست بنام کوچی، کوچی در کل علف‌چرهای افغان‌ستان می‌تواند برود، یک شهرک بزرگ در کابل بنام کوچی، ۱۰ در صد زمین بندهای آب در هر ولایت از کوچی و…

اما پرسش این است‌که کوچی شیوه‌ی زندگی است یا نام یک قوم؟ امتیاز برای کوچی امتیاز قومی است یا برای شیوه‌ی زندگی؟ اگر کوچی شیوه‌ی زندگی است، در بین اوزبیک، هزاره، تاجیک و… نیز این شیوه‌ی زندگی وجود دارد.

ما (خانواده‌ی من) تا ۱۰ سال پیش گوسپند داشتیم و کوچ‌گر بودیم. در هندوکش هم‌ییلاقی کوچی‌های قوم پشتون بودیم. هنوز با کوچی‌های قوم پشتون ارتباط داریم. تفاوت کوچی‌های قوم پشتون با ما این بود که آن‌ها حق قانونی حمل سلاح را داشتند، ما نداشتیم. آن‌ها حق داشتن کرسی در پارلمان را داشتند، ما نداشتیم. ریاست‌های کوچی در ولایات به آن‌ها امتیاز می‌دادند و خدمات ارایه می‌کردند، به ما نمی‌کردند. بچه‌های آن‌ها اگر درس می‌خواندند، حکومت در کابل برای بچه‌های آن‌ها خواب‌گاه، هزینه و سایر خدمات ارایه می‌کرد، برای ما نمی‌کرد. آن‌ها در ننگرهار، شمالی، کابل، دهنه‌ی غوری، دبی و… خانه و زمین داشتند، ما نداشتیم.

اگر کوچی امتیاز قومی نیست، این شیوه‌ی زندگی به درستی در بین مردم افغان‌ستان بررسی شود و از شیوه‌ی زندگی‌ آن‌ها حمایت شود. کسانی‌که چون‌این شیوه‌ی زندگی را دارند، برای آن‌ها مکتب‌های سیار و شفاخانه‌های سیار درنظر گرفته شود.

درصورتی‌که کوچی‌ای گوسپندان خود را می‌فروشد، شیوه‌ی زندگی خود را تغییر می‌دهد در هر شهر و ولایت افغان‌ستان می‌تواند جای‌داد بخرد و ساکن شود. کسانی‌که شیوه‌ی زندگی کوچ‌گر دارند در شهرها زندگی نمی‌کنند. بنابراین نیاز نیست‌که برای آن‌ها ۱۰ در صد زمین‌های هر بند آب را در ولایت‌ها بدهید، شهرک بدهید، و… این گونه برخورد غیر مسلکی، مشکوک و تبعیض‌آمیز درست نیست، موجب تنش‌های اجتماعی و… در بین مردم محل و افراد پرتاب‌شده بنام کوچی می‌شود.

کوچی اگر شیوه‌ی زندگی و گوسپندداری است، کوچیان به شهرک و زمین‌های کنار بندها نیاز ندارند. زمین‌های کنار بندها زمین‌های زراعتی باید باشند. کوچی بالای زمین‌های زراعتی غژدی بزنند و گوسپند بچرانند؟

فکر می‌کنم حکومت با سوء استفاده از نام کوچی در پی جابه‌جایی افراد در ولایت‌های افغان‌ستان است. معلوم نیست این افراد از کجا و کی استند. قبلا نیز چون‌این جابه‌جایی‌های صورت گرفته است. اصولا نیاز به چون‌این جابه‌جایی‌های نیست، هر فرد افعان‌ستان از هر ولایتی می‌تواند در هر گوشه‌ای از کشور طبق انتخاب و میل خود زندگی کند. در غیر این صورت، اگر افرادی در یک محل جابه‌جا شود، مشکوک است.

یعقوب یسنا