از طبیعت، منبع اصلی حیات محافظت کنیم

پدرم از زمان جوانی اش صحبت می کرد و می گفت: آن وقت ها تمام کوه و دشت و صحرا به صورت انبوه پوشیده از انواع گیاهان و بوته ها بود. درختچه های مثمر و ارزشمند فراوانی مثل چاکه، قرغنه و زینت بخش طبیعت منطقه بود. آهوان به صورت گله ای هر از گاهی از وسط آبادی از پیتو به گیرو می دویدند، چه زیبا و تماشایی بود.

اما اکنون طبیعت منطقه و کل طبیعت افغانستان خراب شده دیگر پوشش گیاهی خود را از دست داده است و به دنبال آن انواع پرنده های زیبا چون دیگر پناهگاههای گیاهی خود را از دست داده اند، از افغانستان رخت سفر بسته و کوچیده اند. دریغا، این همه خسارت را خود به دست خود رقم زدیم.

هر سال بعد از ماه قلبه/ماه کاشتن گندم و جو جواری و صیفی جات، مردم یک ماه چه نیاز داشته باشند و چه نیاز نداشته باشند بی رحمانه به جان طبیعت حواله می شوند و تمام بوته ها و درختچه های مفید و مثمر را از بیخ و بن بر می کنند و طبیعت را مثل سر کل و کچل من از گیاهان خالی می کنند. و همین طور یک ماه آخر فصل خزان دوباره همین توحش به جان طبیعت تکرار می شود. چه خسارت بزرگ و جبران ناشدنی! مردم شاید نمی دانند که وقتی گیاهان نباشند دیگر دارو و درمان سنتی در دسترس نخواهد بود. دیگر طبیعت زیبایی خود را از دست می دهد و دیگر نمی توانید از دیدن طبیعت لذت ببرید و عکس یادگاری بگیرید. شاید نمی دانند که با از بین رفتن پوشش گیاهی خاکهای ارزشمند دیمی هم بر اثر سیلاب به سرعت دچار فرسایش می شوند و از قوت پرورش محصول باکیفیت باز می ماند و به اصطلاح لاغر می شوند.

شاید نمی دانند که از بین رفتن گیاهان و بوته ها و درختچه های دیگر هیچ کبکی برایتان آواز نخواهد خواند. سرانجام شما می مانید و خروارها سنگ و خاک خشک و بی حاصل! باز هم شاید نمی دانند که با از بین رفتن طبیعت با انواع بلایای طبیعی مثل برفکوچ و سیل و رانش زمین و سنگ پر رو برو خواهید شد. دیگر از پرورش گاو و گوسفند و بز و اسب و الاغ و قاطر هم خبری نخواهد بود، زیرا علفی برای خوردن حیوانات باقی نخواهد ماند.

کشورها و مردمانی که عقل و دانش دارند با تمام توان از طبیعت خود محافظت می کنند. پارسال چند روزی در یکی از مناطق کوهستانی ایران کار می کردم. روزی صاحب کار توضیح داد که دولت چگونه از محیط زیست محافظت می کند، مأموران محیط زیست طبیعت را زیر نظر دارد، شکار کردن بی رویه ممنوع است و برای بعضی فقط مجوز شکار می دهد و برای خفظ پوشش گیاهی منطقه هرکسی آتش بزند یا بوته ای را بکند ۵۰ پنجاه هزار تومان جریمه نقدی می کند. یک غزبه/غزبی را نشان داد که آنها به غزبی/غوزبی کتیرا می گویند.

در افغانستان که‌سوخت گاز و تیل به اندازه کافی وجود ندارد مردم محبورند از سوخت های هیزومی استفاده کنند. این قبول، ولی باید به اندازه نیاز مصرف کنند. دیگر اینکه ذغال سنگ در خیلی از جاها در دسترس است و گذشته از همه این ها به جای یک کود/دی خاشه یک کود/دی برای خود تهیه کنند. از سیاستهای جایگزینی مثل کاشتن درختان و استفاده از شاخ و برگ و تنه و پوست آنها برای سوخت استفاده کنند. طبیعت سرزمین خود را از وضعیت نابسامان کنونی هم بدتر نکنیم. مردم باید روشن شوند و این امری مهم فقط با بیانات و قلم فرسایی علما و دانشجویان و مسؤولین و متنفذین بیدار و هوشیار و از طریق عزم و تصمیم جمعی برآورده می شود و بس.

علی اکبر شریفی رهگذر