ارزیابی الجزیره از اختلاف داخلی طالبان: قندهار قدرتمندتر است

در حالی که همواره گزارش‌هایی از اختلافات میان‌گروهی طالبان منتشر شده، الجزیره بار دیگر از اختلاف میان طالبان خبر داده و گفته که این اختلاف‌ها پس از توشیح قوانین اخیر طالبان افزایش یافته و قندهار در موضع برتر قرار دارد.

خبرگزاری الجزیره با نشر گزارش تازه‌ای گفته: «صدور قوانین سختگیرانه از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان، اعتراضات بسیاری را چه در داخل و چه در خارج از کشور برانگیخته و همچنین سوالاتی را در مورد جهت‌گیری حکومت سرپرست با توجه به وعده‌های نخستین برای کاهش محدودیت‌ها علیه زنان، ایجاد کرده و این قوانین همچنین باعث ناراحتی بسیاری در داخل افغانستان شد.»

الجزیره همچنین گفته که به همین جهت رهبر طالبان پس از این موضوع، طی اظهاراتی عنوان کرد که اعضای گروهش از تفرقه اجتناب و مسیر یکپارچگی و وحدت را در پیش بگیرند.

براساس این گزارش، پیش از خروج امریکا از افغانستان و روی کار آمدن طالبان برخی از مقام‌های طالبان در پی متقاعدسازی جامعه جهانی بودند و تلاش داشتند تا نشان دهند که طالبان نسبت به گذشته فرق کرده و در پی این بودند تا مفهوم طالبان را در داخل و خارج رسمیت بدهند.

طالبان توانستند به زبان دیپلماسی بین‌المللی صحبت کنند و تمایل خود را برای کنار گذاشتن سیاست‌های محافظه‌کارانه‌تر برای جلب حمایت بین‌المللی و تضمین مشروعیت برای دولت جدید طالبان، آشکارا اعلام کردند.

در گزارش گفته شده که طالبان با تشکیل کابینه موقت، نشان دادند که جبهه محافظه‌کار، قدرت را به این آسانی‌ها واگذار نمی‌کند. این گروه وعده‌ها برای ایجاد یک دولت فراگیر را عملی نکرد و به برخی از اعضای محافظه‌کار نقش‌های کلیدی داده شد، از جمله ملا محمد حسن‌ آخوند، یکی از بنیان‌گذاران طالبان به شمار می‌رود که پست نخست‌وزیری به او داده شد. ملا عبدالغنی برادر یکی دیگر از بنیانگذاران طالبان که به عنوان معاون او تعیین شده و همچنین ملا محمد یعقوب، پسر یکی دیگر از بنیانگذاران طالبان (ملا عمر) نیز وزیر دفاع شد.

در حالی که وظیفه دولت موقت تامین ثبات در کشور بود، هبت‌الله آخوندزاده اقامتگاه خود را در قندهار انتخاب کرد و خود را مسئول امور سیاسی، نظامی و مذهبی اعلام نمود.

در دو سال گذشته رهبر طالبان به صراحت عنوان کرده که قصد ندارد از مواضع خود عقب‌نشینی کند. در مارچ ۲۰۲۲، به دستور وی دختران و زنان از تحصیل در مکاتب و دانشگاه ها منع شدند.

او همچنین به دنبال متمرکز کردن قدرت خود و نفوذ بیشتر جبهه محافظه‌کار بر دولت بوده است. همچنین او دستور داده تا تعدادی از پست های مهم دولتی به نزدیکان وی داده شود.

در گزارش آمده: «در سپتامبر ۲۰۲۲، نورالله منیر؛ وزیر معارف برکنار و مولوی حبیب الله آغا که یکی از نزدیک‌ترین افراد به رهبری می‌باشد، جای وی را گرفت. در ماه می سال جاری، قلندر عباد، وزیر صحت عامه حکومت که یک داکتر آموزش دیده در حکومت طالبان بود برکنار گردید و نور جلال؛ معاون پیشین وزارت داخله جای او را گرفت.»

براساس این گزارش، رهبر طالبان که کنترل را در دست دارد، نشانه‌های از شکاف‌های داخلی در میان گروهش ظاهر شده، در فبروری ۲۰۲۳، سراج الدین حقانی؛ وزیر داخله حکومت تلویحا از او انتقاد کرد و گفت: «انحصار قدرت و تحمیل دیدگاه بر دیگران به سود آنان نیست… اینگونه شرایط را نمی‌توان تحمل کرد.»

وزیر داخله طالبان در پیام عید فطر امسال نیز به مشکلات داخلی اشاره کرد.

او از طالبان خواست تا از ایجاد اختلاف با مردم افغانستان خودداری کنند.

رهبر عالی طالبان به نوبه خود از مقامات طالبان در ایام عید خواستار شد تا اختلافات خود را کنار بگذارند و به درستی به کشور خدمت کنند.

او این دعوت را برای ایجاد وحدت و یکپارچگی درون نظام بارها تکرار کرده است. اخیراً وی در سفری به شمال افغانستان که در آن با رهبران محلی ملاقات کرده، این اظهارات را تکرار کرده است.

پیش از این، نمایندگان طالبان که ایده طالبان ۲.۰ را به جهانیان تبلیغ می‌کردند، پشت درهای بسته در ارتباط با نمایندگان کشورها عنوان کرده‌اند که می‌توانند برخی از مقامات محافظه کار این گروه را برای جلب رضایت جامعه بین‌المللی جایگزین کنند؛ اما تحولات سال‌های گذشته نشان داد که جبهه قدیمی طالبان همچنان از قدرت مناسبی برخوردار است و حتی جبهه جدید طالبان را مورد سرکوب قرار می‌دهد.

لاکشمی ونوگوپال منون؛ نویسنده این نوشته گفته که در مصاحبه‌هایی که با برخی از اعضای طالبان داشته آنان گفته‌اند که از سیاست‌های رهبری این گروه ناراضی هستند و خانواده‌های‌شان را به خارج از کشور انتقال داده‌اند؛ چون در بیرون از افغانستان از شرایط بهتری برخوردار هستند و می‌توانند دختران‌شان به تحصیل ادامه دهند.