اختلافات روسیه و ایالات متحده/ آیا تضاد منافع دو کشور افزایش می یابد؟

روابط روسیه و امریکا در دوره پسا جنگ سرد نوسانات زیادی داشته، ولی پس از بحران اوکراین در سال ۲۰۱۴ اختلافات مسکو و واشنگتن دوچندان شده است. رویکرد واشنگتن مقابل مسکو در سال‌های اخیر، صرفاً مبتنی بر دشمنی فزاینده و اعمال فشار‌های همه‌جانبه است و اقدامات ضدروسی امریکا در سال ۲۰۲۰ ابعاد جدیدی پیدا کرده است. واشنگتن نه فقط وارد مقابله مستقیم با مسکو در قالب اعمال انواع تحریم‌ها شده بلکه به صورت غیرمستقیم مانند ارتباط روسیه با کشور‌های مخالف امریکا، فشار‌های تحریمی جدیدی بر مسکو وارد می‌کند. اکنون روسیه امیدوار است که با روی کار آمدن دولت جدید تحولی در این زمینه ایجاد شود.

به نظر می‌رسد روسیه که پس از انتخابات ۲۰۱۶ امریکا همواره از جانب دموکرات‌ها با اتهام دخالت در این انتخابات به نفع ترامپ مواجه بوده، اکنون گمان دارد ممکن است در دوره ریاست جمهوری بایدن تحولی مثبت در روابط دو کشور ایجاد شود. با این حال چشم‌انداز چندان امیدبخشی در این زمینه وجود ندارد. یک دلیل این است که دولت امریکا همچنان مسکو را متهم به دخالت در انتخابات امریکا می‌کند و حتی مقامات فدرال بار‌ها در این زمینه به مسکو هشدار داده‌اند. بدین ترتیب مشخص است واشنگتن همچنان مدعی تداوم دخالت‌های روسیه در روند‌های انتخاباتی امریکا است و لذا انتظار می‌رود که دولت بایدن نیز در این زمینه موضع‌گیری منفی علیه روسیه نماید. بنابراین، دلیل تیرگی روابط دوجانبه امریکا و روسیه این است که «مسئله روسیه» به موضوعی برای منازعات سیاسی داخلی امریکا تبدیل شده است.

مسئله دیگری که به بدبینی واشنگتن نسبت به مسکو دامن زده، مسئله نفوذ گسترده هکر‌ها به نهاد‌ها و وزارتخانه‌های فدرال امریکا است که اکنون با حمله سایبری بی‌سابقه‌ای مواجه شده‌اند و در این زمینه نیز انگشت اتهام متوجه روسیه است.

شکاف دو کشور در دیگر زمینه‌ها از جمله موضع منفی امریکا درباره گسترش روابط گازی روسیه و اروپا و تأکید واشنگتن بر تداوم و گسترش تحریم‌ها علیه روسیه همچنان وجود دارد. درعین حال می‌توان انتظار داشت که اختلافات امریکا و روسیه درباره بحران‌های منطقه‌ای مانند بحران سوریه و مسائل مهمی مانند توافق هسته‌ای برجام و نحوه برخورد با ایران و ونزوئلا نیز همچنان در دولت بایدن ادامه داشته باشد.

دکتر عبداللطیف نظری