آی اس آی پاکستان، حامی داعش شاخه خراسان و در کمین خروج امریکا از افغانستان

در چهاردهم ماه می سال ۲۰۲۱ دست کم دوازده غیر نظامی به شمول مفتی نعمان، ملا امام مسجد، در انفجاری در مسجد «شریف حاجی بخشی» در منطقه قله مراد بیک شکر دره کابل کشته و بیش از پانزده تن دیگر زخمی شدند.

در شانزدهم می سال جاری، داعش شاخه خراسان ضمن قبول مسئولیت حمله به این مسجد اعلام نمود مکان عبادت صوفیان کافر را هدف گرفته است.

در سیزدهم ملی سال ۲۰۲۱، دو غیرنظامی از جمله یک کودک در انفجار ناشی از بمب کنترل از راه دور در ولسوالی سردورا ولایت کندز کشته شدند و چهارده تن دیگر زخم برداشتند. داعش شاخه خراسان مسئولیت این حمله را برعهده گرفت و اعلام کرد قربانیان شیعیان هزاره بوده اند.

در دهم می سال ۲۰۲۱، در انفجار بمت در یک اتوبوس در منطقه پل متک جبل السراج ولایت پروان دو غیرنظامی کشته و نه تن دیگر زخمی شدند. داعش شاخه خراسان مسئولیت حمله را پذیرفت و اعلام نمود بیشتر سرنشینان اتوبوس شیعه بوده اند.

در هشتم می سال ۲۰۲۱، تروریست ها با موتر بمب گذاری شده به مکتب سید الشهداء واقع در منطقه غرب کابل حمله کردند و به طور همزمان دو حمله راکتی در مقابل مکتب صورت گرفت. در این حمله دست کم صد غیرنظامی که بیشترشان محصلین دختر بودند کشته و صد و شصت تن دیگر زخمی شدند. بیشتر ساکنان محلی که مکتب سید الشهداء واقع شده شیعیان هزاره هستند. طالبان دست داشتن در این حمله را رد کرده آن را محکوم نمودند. زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، این حمله را کار داعش شاخه خراسان دانست.

در چهارم می سال ۲۰۲۱، سلطان عزیز اعظم، سخنگوی داعش شاخه خراسان، طی اعلامیه ای به دولت افغانستان اخطار داد در صورت تحویل زندانیان پاکستانی داعش شاخه خراسان به دولت پاکستان باید منتظر پیامدهای جدی از جمله قتل عام شیعیان و تخریب زیر ساخت های اقتصادی به شمول شبکه ها و پایه های برق و تانکرهای گاز باشد. داعش شاخه خراسان تهدید نمود در صورتی که اخطار آنها نادیده گرفته شود، کابل و دیگر مناطق را به کشتارگاه شیعیان تبدیل می کند. در اعلامیه اخطار آمیز داعش آمده بود:«شما می دانید، ما مرد عمل هستیم!» این در حالی ست که از ۴۰۷ جنگجوی خارجی در زندان های افغانستان، ۲۹۹ نفرشان پاکستانی هستند.
ماموریت سازمان ملل متحد در افغانستان(یوناما) در گزارش خود با عنوان «محافظت از غیرنظامیان، گزارش نیمه سال ۲۰۲۰» منتشر شده در دهم آگوست ۲۰۲۰ داعش را مسئول حمله به غیرنظامیان جامعه اقلیت مذهبی در افغانستان دانسته است. یوناما حملات داعش شاخه خراسان به اقلیت های مذهبی در افغانستان از جمله جامعه سیک ها و شیعیان که بیشترشان به قوم هزاره تعلق دارند، را ثبت کرده است.

گزارش « کمیسیون آزادی مذهبی بین المللی ایالات متحده امریکا» در سال ۲۰۲۰ نیز تاکید می کند داعش شاخه خراسان که در سال ۲۰۱۵ در افغانستان ظهور نمود حملات علیه جوامع اقلیت مذهبی به ویژه هزاره های شیعه که به باور آنها کافر می باشند، را انجام داده است. به همین ترتیب، گزارش چهار ماه اول «محافظت از غیرنظامیان در میادین درگیری» یوناما از «اول جنوری تا ۳۱ مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی» نشان می دهد داعش شاخه خراسان مسئول تلفات ۹۱ غیرنظامی شامل ۴۴ کشته و ۴۷ زخمی بوده است. در همین دوره در سال گذشته میلادی(۲۰۲۰) ۱۷۳ تلفات غیرنظامی شامل ۶۳ کشته و ۱۱۰ زخمی به ثبت رسیده است.

داعش شاخه خراسان مسئول ۶۷۳ تلفات غیرنظامی(۲۱۳ کشته و ۴۶۰ زخمی) در سال ۲۰۲۰ بوده است. تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۲۳۳ نفر شامل ۳۰۹ کشته و ۹۱۴ زخمی، در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۱۸۱ نفر شامل ۶۸۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی، در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۰۰۰ نفر شامل ۳۹۹ کشته و ۶۰۱ زخمی، در سال ۲۰۱۶ ۸۹۹ نفر شامل ۲۰۹ کشته و ۶۹۹ زخمی و در سال ۲۰۱۵ میلادی ۸۲ نفر شامل ۳۹ کشته و ۴۳ زخمی بوده است. آمار تلفات غیرنظامیان در حملات داعش برای اولین بار در سال ۲۰۱۵ میلادی به ثبت رسیده است.

براساس گزارش ها، داعش شاخه خراسان در سال ۲۰۱۸ مسئول بیست درصد از مجموع کلی ۱۰۹۹۴ تلفات غیرنظامیان در افغانستان بوده است. در سال ۲۰۲۰ داعش مسئول هشت درصد از مجموع کلی ۸۸۲۰ تلفات غیرنظامی و در ربع اول سال ۲۰۲۱ این گروه مسئول پنج درصد از مجموع کلی ۱۷۸۳ تلفات غیرنظامی به شمار رفته است.

براساس آمار و ارقام تلفات غیرنظامیان ناشی از خشونت های داعش طی دو سال گذشته کاهش یافته است در حالیکه بین سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ به طور روز افزونی گسترش یافته بود. جنگ طالبان و داعش بر سر تصاحب مناطق از یک سو و افزایش عملیات های دولتی علیه داعش شاخه خراسان از سوی دیگر سبب شده خشونت های این گروه از سال ۲۰۱۹ بدینسو کاهش یابد. یکی دیگر از عوامل کاهش خشونت ها شکست داعش مادر در سوریه و عراق به شمار می رود.

پایگاه ها و مراکز داعش شاخه خراسان در افغانستان عمدتا در ولایت ننگرهار قرار داشت. تعجبی ندارد که رئیس جمهور غنی در نوزدهم نوامبر سال ۲۰۱۹ اعلام کرد: «یک سال پیش کسی باور نمی کرد که ما بتوانیم مقاومت کنیم و در ننگرهار بمانیم. خدا را شکر امروز داعش را نابود کرده ایم.» شاه محمود میاخیل، والی ننگرهار نیز گفت:«ممکن نیست داعش بتواند یک بار دیگر خود را تجهیز کرده در مناطق دیگری از افغانستان سربرآورد و دیگر مناطق افغانستان را تهدید کند.»

به تازگی، شورای امنیت سازمان ملل متحد طی گزارشی در سوم نوامبر سال ۲۰۲۱ اعلام کرد حملات اخیر و دیگر پیشرفت ها به روشنی نشان می دهد که داعش شاخه خراسان در مسیر احیاء مجدد قرار دارند.

براساس این گزارش، داعش شاخه خراسان علی رغم از دست دادن مناطق زیاد هنوز در «مانوگی در کنر و آچین در ننگرهار» نابود نشده است. هسته های پنهان و خوابیده در بخش های دیگر افغانستان به ویژه در کابل فعال هستند و حملات داعش شاخه خراسان به طور عمده در کابل، مراکز ولایات و مناطق شهری در شرق افغانستان ادامه خواهد یافت.

براساس یک گزارش منتشر شده توسط دولت امریکا در هجده می ۲۰۲۱ و اظهارات جنرال مک کنزی، فرمانده نیروهای سنتکام امریکا، رهبری تازه به داعش شاخه خراسان اجازه داد خود را تثبیت کند و حملات تهاجمی در سراسر افغانستان در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ را افزایش دهد.

یک مقام دیگر امریکایی که خواست نامش فاش نشود نیز گفت داعش در افغانستان سرعت و توان عملیاتی خود را حفظ می کند تا عملیات هایی را در کابل و دیگر مراکز شهری انجام دهد. وی تاکید کرد داعش شاخه خراسان یکی از بزرگترین و کشنده ترین شاخه شبکه جهانی داعش است و ارتباط مستقیم خود با رهبران داعش در عراق و سوریه را حفظ کرده است.

همچنین بر اساس گزارش هجده می ۲۰۲۱، داعش شاخه خراسان در منطقه کوه دامن که به هفت منطقه کابل اشراف دارد، قوت گرفته اند. تمام شمال کابل از جمله «میربچه کوت، کلکان، قره باغ، استالف، گلدره، فرضه و شکردرده به واسطه تسلط داعش بر کوه دامن در معرض تهدید قرار گرفته اند.

در جون ۲۰۲۰، شهاب المهاجر آقا ثناء الله به رهبری داعش شاخه خراسان گماشته شد. شهاب المهاجر همچنین ریاست دفتر الصادق داعش که منطقه خراسان به شمول افغانستان، بنگلادش، ه ند، مالدیو، پاکستان، سریلانکا و کشورهای آسیای مرکزی را پوشش می دهد، نیز برعهده دارد. شهاب المهاجر فرمانده پیشین شبکه حقانی ست که به عنوان بازوی واقعی سازمان استخباراتی پاکستان(آی اس آی) عمل می کند. همین طور مولوی عبدالله آقا اسلم فاروقی، فرمانده پیشین داعش شاخه خراسان، که در چهارم اپریل ۲۰۲۰ در افغانستان دستگیر شد نیز پاکستانی بود.

از سویی هم بیشتر جنگجویان خارجی داعش شاخه خراسان که توسط نیروهای حکومت افغانستان دستگیر شده اند، ملیت پاکستانی دارند. همان طور که در بالا گفته شد از ۴۰۷ جنگجوی خارجی که در حال حاضر در زندان های افغانستان به سر می برند، ۲۹۹ نفرشان پاکستانی هستند یعنی ۷۳٫۴۶ درصد جنگجویان پاکستانی هستند. بقیه جنگجویان داعشی در زندان های حکومت افغانستان شامل اتباع ازبکستان ۳۷ نفر، چین ۱۶، تاجیکستان ۱۳، قرقیزستان ۱۲، روسیه، اندونزی و اردن هر کدام ۵، ایران و هند هرکدام ۴، ترکیه ۳، بنگلادش و مالدیو هرکدام ۲ و الجزایر ۱ نفر می باشد.

داعش شاخه خراسان در معرض نابودی بود اما به کمک سازمان استخبارات پاکستان(آی اس آی) دوباره احیاء شد. با تکمیل روند خروج کامل نیروهای امریکایی و خارجی از افغانستان، داعش شاخه خراسان که مورد حمایت آی اس آی پاکستان است، کشنده تر از قبل می شود. حمله ۸ می ۲۰۲۱ در کابل به خوبی نشان می دهد که تهدید ناشی از داعش یک بار دیگر احیا شده است.

منبع