نگاهی به سیر تکوینی انقلاب 8 ثور

ماندگار نوشت:

هشتم ثور در تقویم سیاسیِ افغانستان به عنوان روزِ ملی تثبیت گردیده و همه‌ساله از این روز در مرکز و ولایات از طرف دولت و مردم تجلیل به‌عمل می‌آید.

به گزارش ماندگار،انتخابِ ۸ ثور به عنوان روز ملی، به‌حق انتخابی به‌جا و در خورِ شأنِ این روزِ بزرگ و تاریخی است. ولی اهمیت واقعی آن، زمانی به اثبات می‌رسد که ۷ ثور را از یاد نبرده و از نقش آن در تکوینِ ۸ ثور انکار نکنیم. چرا؟… برای این‌که ۷ ثور، آغازِ یک مرحلۀ تاریخی بوده و ۸ ثور انجامِ آن مرحله است. به عبارت واضح‌تر، دورۀ تیره‌روزی و اسارت، آواره‌گی و ذلت مردمِ افغانستان از ۷ ثور ۱۳۵۷ آغاز شد و این مرحله از تاریخ کشور، با تمام بدبختی‌هایش، در ۸ ثور ۱۳۷۱ به پایان رسید.

بعد از رویداد ۷ ثور۱۳۵۷، افغانستان در کام اژدهای سرخ یعنی شوروی وقت سقوط نمود و مردمِ ما نخست استقلال و بعد، همه‌چیز خود را از دست دادند. ولی در تاریخ ۸ ثور ۱۳۷۱، سلسله بازیافتِ آن‌چه که با رویداد ۷ ثور از دست رفته بود، به پایۀ اکمال رسید.
چنان‌که تذکر رفت، مهم‌ترین سرمایه‌یی که در۷ ثور ۱۳۵۷ از کفِ ملت افغانستان ربوده شد، استقلال بود و آن‌چه که در ۸ ثور ۱۳۷۱ به‌دست آوردیم، همان سرمایۀ از دست رفته بود. بنابراین ایجاب می‌کند تا در مورد چه‌گونه‌گیِ حصول استقلال و آزادی ملتِ مسلمان و غیور افغانستان، طی ۱۴ سال مقاومت و مبارزۀ نفس‌گیر با ارتش متجاوز و بی‌رحم شوروی سابق، کسبِ معلومات کنیم.

در همین رابطه، توجه شما را جلب می‌کنیم به روزشمارِ قیام‌های مردمی و پیروزی‌های ملتِ مجاهدِ ما در مقابل قوای اشغال‌گر شوروی سابق:
۷ ثور ۱۳۵۷، حزب دموکراتیک خلق افغانستان طی یک کودتای خونین قدرت سیاسی را به دست گرفت
۹ ثور ۱۳۵۷، مردم زیروک ولایت پکتیا علیه رژیم کودتایی قیام کردند
۱۶ میزان ۱۳۵۷، قیام مردم نورستان
۲ دلو۱۳۵۷، قیام مردم دشت ارچی ولایت کندز
۱ حوت ۱۳۵۷، قیام عسکری فرقۀ جلال‌آباد علیه رژیم دست‌نشاندۀ شوروی
۳ حوت۱۳۵۷، قیام مردم چهارکنت و لایت بلخ
۶ حوت ۱۳۵۷، قیام مردم دره‌صوف ولایت سمنگان
۲۱ حوت۱۳۵۷، قیام مردم ولایت ارزگان
۲۲ حوت۱۳۵۷، قیام مردم ولایت فراه
۲۴ حوت۱۳۵۷، قیام مردم هرات و شهادت ۲۵۰۰۰ نفر شهروندِ آن ولایت طی یک هفته، توسط عمال حکومت طرف‌دار شوروی
۱ حمل ۱۳۵۸، قیام مردم ولایت جوزجان
۲ حمل۱۳۵۸، قیام مردم ولایات فاریاب و بادغیس
۲۲ حمل۱۳۵۸، قیام مردم کران و منجان ولایت بدخشان
۱۵ ثور ۱۳۵۸، قیام مردم ولایت غور
۱۸ ثور ۱۳۵۸، فتح ولسوالی جاغوری ولایت غزنی توسط مردم و مجاهدین
۱۹ ثور ۱۳۵۸، قیام مردم ولایت لوگر
۲۸ ثور ۱۳۵۸، قیام مردم ولسوالی نجراب و لایت کاپیسا
۱ جوزای ۱۳۵۸، فتح ولسوالی دره‌صوف ولایت سمنگان توسط مردم و جهادگران
۹ جوزای ۱۳۵۸، قیام مردم دهنه‌غوری ولایت بغلان
۱۴ جوزای ۱۳۵۸، دومین قیام اعضای نهضت اسلامی افغانستان در زندان پلچرخی کابل
۱۵ جوزای ۱۳۵۸، قیام مردم دایمیرداد ولایت میدان وردک
۱۶ جوزای ۱۳۵۸، قیام مردم چک ولایت میدان وردک
۲ سرطان ۱۳۵۸، قیام مردم ولسوالی‌های راغ، یفتل و شهر بزرگ ولایت بدخشان
۳ سرطان ۱۳۵۸، قیام محصلین دانشگاه، معلمانِ مکاتب و مردم شهر کابل
۷ سرطان ۱۳۵۸، قیام مردم ولایت پنجشیر
۱۴ اسد ۱۳۵۸، قیام افسران و سربازان بالاحصار کابل علیه رژیم
۱۵ اسد ۱۳۵۸، فتح ولسوالی نجراب ولایت کاپیسا توسط مردم و مجاهدین
۱۶ اسد ۱۳۵۸، فتح ولایت پنجشیر توسط مردم و مجاهدین
۳۱ اسد ۱۳۵۸، پیوستن غند اسمار ولایت کنر به مجاهدین
۱۶ سنبله ۱۳۵۸، قیام مردم ولایت غزنی
۱۸ سنبله ۱۳۵۸، فتح ولایت نورستان توسط مردم مجاهد آن ولایت
۲ میزان ۱۳۵۸، فتح علاقه‌داری سیاب و بنگی ولایت تخار
۴ میزان ۱۳۵۸، فتح ولسوالی کامدیش ولایت کنر
۱۵ عقرب ۱۳۵۸، فتح علاقه‌داری کلفگان ولایت تخار
۱ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی رستاق ولایت تخار
۶ جدی ۱۳۵۸، شکسته شدنِ حریم هوایی و زمینی کشور ما و اشغال افغانستان از جانب شوروی وقت، با سرازیر شدن بیش از ۱۲۰۰۰۰ سرباز مجهز به مدرن‌ترین سلاح‌های مرگبار
۶ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی اشکمش ولایت تخار و ولسوالی دشت ارچی ولایت کندز
۷ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی خواجه غار ولایت تخار
۱۰ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی خان‌آباد ولایت کندز
۱۸ جدی ۱۳۵۸، فتح کامل ولایت تخار توسط مجاهدین، بار اول
۲۲ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی علیشنگ ولایت لغمان
۲۶ جدی ۱۳۵۸، فتح ولسوالی امام صاحب و لایت کندز
۲ دلو ۱۳۵۸، فتح ولسوالی لعل‌پور ولایت ننگرهار
۳ حوت ۱۳۵۸، قیام مسالمت‌آمیز مردم شهر کابل و شهادت دوشیزه ناهید سردستۀ تظاهرات‌کننده‌گان توسط عمال حکومت
۷ حمل ۱۳۵۹، فتح ولسوالی چهاردره ولایت کندز
۸ حمل ۱۳۶۲، فتح ولسوالی خاکریز ولایت قندهار
۲ قوس ۱۳۶۲، فتح ولسوالی قرغه‌یی ولایت لغمان
۴ سنبله ۱۳۶۶، فتح ولسوالی قلعه ذال ولایت کندز
۱۹ ثور ۱۳۶۷، فتح ولسوالی سیدآباد ولایت وردک
۲۵ ثور۱۳۶۷، آغاز خروج قوای اشغال‌گر شوروی از افغانستان
۲۴ اسد ۱۳۶۷، فتح شهر تالقان مرکز ولایت تخار توسط مجاهدین
۳۰ اسد ۱۳۶۷، فتح مرکز ولایت بامیان توسط جهادگران
۹ سنبله ۱۳۶۷، فتح ولسوالی کشم ولایت بدخشان
۱۸ سنبله ۱۳۶۷، فتح ولسوالی سپین بولدک ولایت قندهار
۹ میزان ۱۳۶۷، فتح ولسوالی اسمار ولایت کنر
۱۵ میزان ۱۳۶۷، فتح ولسوالی زرمت ولایت پکتیا
۲۷ میزان ۱۳۶۷، فتح محمود راقی مرکز ولایت کاپیسا
۳۰ میزان ۱۳۶۷، فتح ولسوالی ارغنداب ولایت قندهار و رودات ولایت ننگرهار
۱ عقرب ۱۳۶۷، فتح منطقۀ سرحدی تورخم ولایت ننگرهار
۵ عقرب ۱۳۶۷، فتح ولسوالی فارسی ولایت هرات
۲۵ عقرب ۱۳۶۷، فتح ولسوالی دشت قلعه ولایت تخار
۴ قوس ۱۳۶۷، فتح ولسوالی گوشته ولایت ننگرهار
۷ قوس ۱۳۶۷، فتح ولسوالی دره نور ولایت ننگرهار
۱۰ قوس ۱۳۶۷، فتح ولسوالی چاه‌آب ولایت تخار
۱۵ جدی ۱۳۶۷، فتح ولسوالی خیوه ولایت ننگرهار
۲۱ جدی ۱۳۶۷، فتح ولسوالی کلکان ولایت کابل
۲۶ دلو ۱۳۶۷، خروج کامل ارتش اشغال‌گر شوروی از افغانستان
۶ حوت ۱۳۶۷، فتح ولسوالی قره‌باغ ولایت کابل
۹ جوزای ۱۳۶۸، فتح ولسوالی بگرام ولایت پروان
۱۶ اسد ۱۳۶۸، فتح ولسوالی زیباک ولایت بدخشان
۱۱ حمل ۱۳۷۰، فتح شهر خوست مرکز ولایت خوست
۱۵ اسد ۱۳۷۰، فتح ولسوالی‌های شغنان و واخان بدخشان
۱۷ عقرب ۱۳۷۰، فتح ولسوالی دولت‌آباد ولایت بلخ
۲۳ جدی ۱۳۷۰، فتح شهرک بندری حیرتان در ولایت بلخ
۲۳ حوت ۱۳۷۰، فتح ولسوالی خلم ولایت بلخ
۲۸ حوت ۱۳۷۰، فتح شهر مزارشریف با هماهنگی و تشریک مساعی فرماندهان مجاهدین و افسران ارتش افغانستان
۲۳ حمل ۱۳۷۱، تسلط مجاهدین بر جادۀ استراتژیک سالنگ
۲۴ حمل ۱۳۷۱، فتح شهر چاریکار مرکز ولایت پروان توسط مردم و مجاهدین
۲۵ حمل ۱۳۷۱، فتح میدان هوایی بگرام توسط مجاهدین
۲۶ حمل ۱۳۷۱، برکناری داکتر نجیب رییس رژیم تحت‌الحمایۀ روس در کابل
۲۸ حمل ۱۳۷۱، شهر هرات در غرب و شهر قندوز در شمال افغانستان، آزاد شد
۲۹ حمل ۱۳۷۱، فتح شهر فیض‌آباد مرکز ولایت بدخشان
۳۰ حمل ۱۳۷۱، ولایات کنر، لوگر، لغمان و بادغیس به‌طور کامل آزاد شدند
۲ ثور ۱۳۷۱، فتح ولسوالی پغمان ولایت کابل، گردیز مرکز ولایت پکتیا و میمنه مرکز ولایت فاریاب
۳ ثور ۱۳۷۱، فتح شهر جلال‌آباد مرکز ولایت ننگرهار توسط مردم و مجاهدین
۵ ثور ۱۳۷۱، ورود فاتحانۀ مجاهدین به شهر کابل پایتخت افغانستان
۸ ثور ۱۳۷۱، انتقال رسمی قدرتِ سیاسی از حزب حاکمِ طرف‌دار روس به هیأت رهبری مجاهدین افغانستان.

هرگاه به‌ روزشمارِ قیام‌های مردمی علیه رژیم کمونیستی و قوای اشغال‌گر وقت توجه شود، این حقیقت آشکار می‌گردد که مردم افغانستان از همان ابتدا مخالف رژیم کودتایی کمونیست‌ها بوده و در برابر آنان با تمام هست‌وبودشان ایستاده‌گی کرده‌اند.
اگر به تاریخ خیزش‌های مردمی در مقابل متجاوزین خارجی و عمال داخلی آنان دقت کنیم، درمی‌یابیم که ۸ ثور نتیجۀ مثبتِ واکنش مردم به پیام و پیامد منفیِ ۷ ثور است. بنابراین می‌توان گفت: این دو روز تاریخی، رابطۀ علی و معلولی با هم دارند.
در آخرین تحلیل به این نتیجه دست می‌یابیم که آن‌چه را مردم افغانستان در ۷ ثور ۵۷ از دست دادند، با پرداخت بیش از یک‌ونیم میلیون شهید و مجروح و پنج میلیون آواره و تخریب زیرساخت‌های کشور در ظرف ۱۴سال، به‌صورت تدریجی و گام به گام به‌دست آورده و در ۸ ثور ۱۳۷۱، به مرحلۀ اکمال رسانیدند.
بنابراین جا دارد از این روزِ تاریخی که حاصلِ یک‌ونیم دهه مقاومت و پایداری ملت افغانستان در مقابل ابرمتجاوز وقت است، گرامی‌داشت به‌عمل آید.