باید کمی به عمق مسئله رفت و دید که عربستان در افغانستان چه می‌خواهد و دنبال چه اهدافیست، چرا علاقمند و عاشق مدرسه‌سازی است و چرا بیشتر به این امر تآکید و هزینه می‌کند و به سایر امور انکشافی مورد نیاز مردم ما نمی‌پردازد.
از بلخی سه اثر مکتوب و یک اثر شفاهی مانده است: دو کتاب به نام‌های فلسفه الاحکام فی نصره الاسلام و زنبیل بلخی و سومی دیوان شعرش؛ اما اثر شفاهی او مجموعه سخنرانی‌هایی است که تعدادی از آن‌ها در دست‌رس قرار دارد. دو کتاب بلخی نسخه‌های دست‌نویس دارد و هنوز چاپ نشده است و فعلاً از بحث ما بیرون است. می‌ماند شعرها و سخنرانی‌های او که لازم است توضیحات بیشتری درباره آن‌ها بدهم.
در بلندمدت مشکلات عمیق ساختاری از جمله شورش‌های نژادی مشابه و نابرابری در توزیع ثروت در آمریکا همچنان ادامه خواهد یافت و این موارد شکاف اجتماعی را درآمریکا عمیق‌تر نموده و در هرصورت ایالات متحده را بر روی یک گسل خطرناک اجتماعی و سیاسی قرار داده که می‌تواند تبعات جدی برای این کشور به همراه داشته باشد.
شاخص‌های بزرگی بلخی و وِیژگی‌های فکری بلخی، در آن بود که درخشندگی اندیشه و پرتو فکری او، حصارهای قومیت، مذهب و منطقه را درنوردید.
با توجه به نوعیت ساختار جنگ در افغانستان و همینطور ابهام در شناخت حقیقی و حقوقی بحث تروریسیم در افغانستان، باید اذعان داشت که پروژه ی صلح با طالبان نیز از دورنمای مبهم و پیچیده، در تحقق ثبات در افغانستان برخوردار است.
رهبری با اهداف بلند به دور از هرگونه تعصب قومی و مذهبی همچون او می توانست مایه مباهات و سربلندی کشوری باشد که قربانیان بی شماری در راه استقلال و آزادی داده است.
شما فرض کنید که اگر خدای‌نخواسته کدام جنرال و یا حتی سرباز هزاره با مقامات ایرانی و … عکس می‌گرفتند و آن را در فیسبوک یا توییتر خود نشر می‌کردند، چه غوغایی بر پا می‌شد، حتما او را مزدور گفته خانه‌نشین می‌کردند.
امروز، فضای کشور پر از ظلم و آکنده از بیعدالتی و فساد است، کسی نیست که با الهام از علامه بلخی، کاری برای مظلومان و ستمدیدگان انجام دهد.
انسان در جهان بینی بلخی تنها موجودی است که می تواند تقدیر خویش را خود رقم زند و تا مرزهای بی نهایت با بال اندیشه و زاد نزدیک شود، راه عشق به پرواز درآید، انسان که خدای بر این آفرینش به خود ببالد و تمامیت هستی در برابر این شکوه و عظمت نوای تبارک الله احسن الخالقین ، سرداده و به سجده فرو افتد.
روند تحولات کشور از دهه‌ی هفتاد تا الآن به خوبی نشان می‌دهد که جامعه‌ی شیعه و هزاره از رهبر تا رهروشان شعار دهندگان خوب و همواره خواهان عدالت و حقشان بودند اما عملا متأسفانه بر ضد منافع‌شان گام برداشتند و برمی‌دارند.