ایا تقابل ناتو و روسیه در دریای سیاه تشدید می یابد؟ جدال بر سر حوزه نفوذ

تمرین‌های نظامی اخیر ناتو در دریای سیاه که با مشارکت فعال یک ناوشکن پیشرفته و هم‌چنین هواپیماهای ضدزیردریایی آمریکایی به انجام رسیده، بار دیگر بحث تقابل ناتو و روسیه در شرق اروپا را در رسانه‌ها مطرح کرده است. تمرین نظامی اخیر با محوریت «دفاع هوایی و همکاری اطلاعاتی» برگزار شده بود.

سابقه این مواجهه در سال جاری به ماه سرطان ۱۳۹۹ بازمی‌گردد که مانور مشترک ناتو و اوکراین با حضور ناوشکن‌های موشک‌انداز آمریکایی و همچنین مشارکت کشورهای بلغارستان، فرانسه، گرجستان، نروژ، رومانی، اسپانیا و ترکیه به انجام رسید. روسیه ضمن هشدار به تبعات امنیتی این مانور، بلافاصله پس از پایان آن، یک تمرین نظامی با حضور بیش از ۲۰ ناو و ناوچه برگزار کرد.

حضور ناتو در دریای سیاه با هدف بازدارندگی در برابر روسیه، پس از الحاق شبه‌جزیره کریمه به این کشور، اهمیت مضاعف یافته است. گرچه ادعای ناتو کمک به «کشتی‌رانی آزاد» بیان می‌شود ولی این ائتلاف نظامی با محوریت آمریکا در نهایت درصدد نقض انضمام شبه‌جزیره کریمه به روسیه خواهد بود.

اهمیت حفظ اتحاد اعضای ناتو به‌خصوص بلغارستان و ترکیه در برابر روسیه، از دیگر دلایل افزایش حضور نظامی آمریکا و متحدانش در دریای سیاه است. به‌ویژه که روسیه تلاش کرده با نزدیکی به ترکیه میان اعضای ناتو در سواحل دریای سیاه، اختلافاتی ایجاد کند.

این تمرین بار دیگر نشان داد که علی‌رغم تمام توجهاتی که اکنون در آمریکا به تهدید احتمالی چین در اقیانوس آرام معطوف است، بازدارندگی در برابر روسیه هنوز به عنوان یک اولویت عملیاتی برای آمریکا و شرکای آن اهمیت جدی دارد. به نظر می‌رسد این مسأله در دولت آینده آمریکا اهمیت بیشتری خواهد یافت و تقابل ناتو با روسیه را تشدید خواهد کرد.

دکتر عبداللطیف نظری