یوناما د افغانستان د بشري حقونو او بنسټیزو ازادیو د خونديتوب غوښتنه وکړه
د ملګرو ملتونو د افغانستان لپاره د مرستندویو ماموریت (یوناما) د نړيوالې بشري حقونو ورځې په مناسبت له ټولو ادارو او ټولنو وغوښتل چې د افغانانو د اساسي حقونو او ازادیو د خونديتوب لپاره هڅې وکړي. یوناما ټینګار وکړ چې بشري حقونه د انسان د ورځني ژوند نه بېلېدونکی برخه ده او د عزت، فرصت او امنیت لپاره حیاتي اهمیت لري.
یوناما د سږکال نړيوال شعار ته په اشاره سره زیاته کړه چې بشري حقونه یوازي تشې نظري مفکورې نه دي، بلکې دا هغه شرایط دي چې انسانانو ته د معنا لرونکي ژوند کولو زمینه برابروي؛ چې پکې د زده کړې حق، د روغتیایي خدماتو ته لاسرسی، کار، د بیان ازادي او ټولنیز ګډون شامل دي. دا اداره خبرداری ورکړی چې د افغانستان ډېر شمېر وګړي لا هم له دې بنسټیزو حقونو بېبرخې دي.
یوناما په ځانګړې توګه وویل چې ښځو او نجونو ته د زده کړې، کار او ټولنیزې ونډې اخیستنې په برخو کې سختې محدودیتونه لګېدلي، چې دا نه یوازې د دوی بشري حقونه تر پښو لاندې کوي، بلکې د هېواد راتلونکې هم کمزورې کوي. همداراز، د روغتیایي خدماتو ته کم لاسرسی کورنۍ او ټولنې نور هم زیانمنې کړې دي.
یادې ادارې دا هم وویل، چې له نورو هېوادونو د افغان کډوالو جبري ستنېدنه د اندېښنې وړ ده. د یوناما د موندنو پر بنسټ، ښځې، د پخواني حکومت کارکوونکي او امنیتي ځواکونه، د مدني ټولنې غړي او خبریالان له جدي ګواښونو او د بشري حقونو له ډول ډول سرغړونو سره مخ دي.
ژورجت ګنیون، چې د یوناما مسؤله او د سرمنشي ځانګړي استازي مرستیاله ده، وویل: “بشري حقونه انتخاب نه دي، بلکې د انساني ژوند لپاره اړین عناصر دي. د ښځو او نجونو د زده کړې، کار او ټولنیزو مشارکت حقونو تضمین د افغانستان د بیا رغونې لپاره حیاتي ارزښت لري.”
فیونا فریزر، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د عالي کمیشنرې استازې، یادونه وکړه چې د بشري حقونو د نړیوالې اعلامیې اصول، چې ۷۷ کاله وړاندې تصویب شوي، لا هم د انساني ارزښتونو بنسټ جوړوي. هغې زیاته کړه: “زده کړه، صحت، معیشت او ازادي هغه حقونه دي چې باید هر افغان ته برابر شي، خو لا هم ډېری خلک ترې بېبرخې دي.”
په پای کې یوناما له طالبانو، د افغانستان له ټولنو او له نړیوالو شریکانو وغوښتل چې بشري حقونه د هېواد د ثبات او هیلې بنسټ وپېژني او خوندي یې کړي. دا اعلامیه یو ځل بیا پر دې ټینګار کوي چې طالبان مسؤلیت لري څو محدودیتونه لیرې کړي او د ټولو اوسېدونکو بشري کرامت ته درناوی وکړي.
