د افغانستان کې د انټيبیوتیکو بېځايه کارونې اندېښنې راپارولې
د امریکا ملي طبي لابراتوار په یوه تازه راپور کې ویلي، چې په افغانستان کې د ناروغانو لهخوا د انټيبیوتیکو بېځايه کارونه اندېښمن حالت ته رسېدلې او دا ستونزه د جګړو او اقتصادي بحرانونو په څېر د عامې روغتیا لپاره یو جدي خو کمپاملرنه ګواښ ګڼل کېږي.
د دې راپور له مخې، په افغانستان کې د دولتي او خصوصي روغتیایي سکتورونو لهخوا د انټيبیوتیکو تجویز د نړیوالو معیارونو پرتله ډېر لوړ دی. د کابل د طب پوهنتون اړوندو روغتونونو کې له ۸۵ سلنه ډېر بستر ناروغانو ته انټيبیوتیک ورکړل شوی، حال دا چې د ډېرو ناروغانو تشخیص لا روښانه نه و.
همداراز، راپور ښيي چې د کابل ښار په یوه روغتیایي مرکز کې د اوړي په فصل کې د انټيبیوتیکو کارونه تر ژمي زیات و، او درمل لکه سفتریاکسون، مترونیدازول او آموکسیسیلین تر ټولو ډېر کارول شوي.
راپور زیاتوي، چې په افغانستان کې د انټيبیوتیک کارونه یوازې یو طبي موضوع نه ده، بلکې دا یوه کلتوري دود ګرځېدلې. ډېر خلک انټيبیوتیک د بدن پاکوونکی دارو ګڼي او د ځاندرملنې لپاره ترې پراخ استفاده کوي؛ حتی په داسې مواردو کې چې طبیعي ګټه نه لري، لکه د غاښونو درملنه.
راپور ټینګار کوي، چې د افغانستان د روغتیایي زېربناوو ویجاړېدنه د جګړو له امله، د ناروغیو تشخیص کېدنه له ستونزو سره مخ کړې؛ دا حالت د انټيبیوتیکو ناسم استعمال ته زمینه برابره کړې ده. تېروتونکي فرهنګي باورونه، بې کنټروله درمل عرضه، او په درملتونونو کې د غیرمسلکي کسانو فعالیت، د دغې ستونزې نور لاملونه بلل شوي.
د امریکا ملي طبي لابراتوار خبرداری ورکړی، چې که د دغې ناوړې څپې مخنیوی ونهشي، نو د افغانستان د صحي برخې تېرو کلونو لاسته راوړنې جدي زیان لیدلی شي.
په پای کې، راپور یو شمېر حللارې هم وړاندې کړي، لکه د لویو تدريسي روغتونونو کې د انټيبیوتیکو د کارونې د څارلو پروګرامونو پیاوړتیا، په ولایتونو کې د درملتونونو منظم جواز ورکول، د ډاکټر له نسخه پرته د انټيبیوتیک پلور بندول، او پر هغو ګرځنده صحي پلېټفورمونو تمرکز چې لرې پرتو سیمو ډاکټرانو ته معیاري درملنیزې سپارښتنې او د کارونې د ثبت وسایل برابر کړي.
