د مشهد د دوستی بند د اوبو کچه په بېسارې توګه راټیټه شوې ده
د ایران چارواکي خبرداری ورکوي چې د مشهد ښار د څښاک اوبو اصلي سرچینه، د دوستی بند، اوس تر ټولو ټیټې اوبو ذخیره لري چې په تېرو شلو کلونو کې نه ده لیدل شوې. دا حالت د دې لوی ښار د اوبو سترې بحران ته زنګ خطر ورکوي.
نصرالله پژمانفر، د ایران د ولسي جرګې د اصل ۹۰ کمیسیون مشر، د دوشنبې په ورځ (۲۶ عقرب) له ایراني رسنیو سره په خبرو کې وویل چې د دې بند اوسنی د اوبو ذخیره یوازې شاوخوا ۳۴ میلیونه متره مکعبه ده، چې دا د بند له اصلي ظرفیت څخه کم تر درې سلنه جوړوي. پژمانفر ټینګار وکړ چې که چټک اقدامات ونه شي، نو دا حالت به مشهد ښار حتی د ژمي په موسم کې له سخت کمښت سره مخ کړي.
د پژمانفر په وینا، د روان ۱۳۹۹/۱۴۰۰ آبي کال پر مهال د خراسان رضوي ولایت کې یواځې ۱۵۲ میلیمتره باران شوی، چې دا د تېرو کلونو په پرتله ۳۸ سلنه کموالی ښيي. د مشهد ښار ته نږدې نور بندونه لکه طرق، کارده او ارداک هم له بحراني حالت سره مخ دي. د دې څلورو بندونو ګډه ذخیره له ۴۰ میلیونه متره مکعبه اوبو نه اوړي، حال دا چې د دوی ټولیز ظرفیت له ۱.۲۹ میلیارده متره مکعبه څخه زیات دی.
پژمانفر غوښتنه کړې چې حداقل ۲۰۰ میلیونه متره مکعبه اوبه باید د هریرود سیند پر لار د دوستی بند لور ته له اوبو پورته بندونو څخه رها شي. همدارنګه، هغه له حکومت څخه هم غوښتي چې د اضطراري بودیجې څخه ۴۵ زره میلیارد ریاله اختصاص کړي، څو د مشهد د اوبو د تأمین لپاره بیړني پروژې پیل شي.
دا غوښتنې په داسې حال کې مطرح کېږي چې په هرات ولایت کې ځايي سرچینو راپور ورکړی چې شاوخوا دوې اونۍ وړاندې یو شمېر اوبه د سلما بند څخه آزادې شوې دي. دا ګام کیدای شي چې د هریرود سیند د جریان د پیاوړتیا او د دوستی بند د اوبو فشار کمولو کې مرسته وکړي.
خو ایراني کارپوهان وايي چې د مشهد د اوبو کمښت یوازې تخنیکي یا اقلیمي ستونزه نه ده، بلکې دا یوه دیپلوماتیکه ننګونه هم ګرځېدلې ده. دوی ټینګار کوي چې د دې ستونزې اوږدمهال حل له افغانستان سره د پایداره همکارۍ او د شریکو اوبو د ګډ مدیریت له لارې امکان لري.
په دې منځ کې، د طالبانو اداره چې د سلما بند کنټرول لري، تر دا مهاله د ایران لپاره د هریرود له حوزې د حقاوبه په اړه روڼ او رسمي دریځ نه دی څرګند کړی. د طالبانو د ادارې چوپتیا او د دوهاړخیزو اوبو تړونونو ته نهپاملرنې د دې سبب شوې چې د دوستی بند اوسنۍ کړکېچ ژوره شي او د دواړو خواوو خلک، د خراسان رضوي او هرات په سیمو کې، له سخت حالت سره مخ شي.
