استولتنبرګ د امریکا ځواکونو د افغانستان وتل د ناتو تر ټولو ستر ناکامی وبلله
ینس استولتنبرګ، د شمالي اتلانتیک تړون (ناتو) پخوانی منشي او اوسنی وزیر مالیه د نرویژ، د ۲۰۲۱ کال د امریکا ځواکونو د افغانستان وتل د ناتو د سیاسي او نظامي تاریخ تر ټولو ستره ناکامي بللی ده.
هغه په یوه مرکه کې چې له بریتانیا ټایمز سره یې کړې، وویل: «دا د ناتو تر ټولو ستره ناکامي وه.» که څه هم د افغانستان د ترکاوی پرېکړه یې «دردونکی» بللې، خو زیاته یې کړې چې دا عمل یې په نهایت کې «سم» ګڼي.
د امریکا د نظامي ځواکونو وتل چې د ۲۰۲۱ کال د اګست په وروستۍ شپه ترسره شو، د دې هېواد د تقریبا دوو لسیزو د حضور رسمي پای و. دا عمل وروسته له هغې ترسره شو چې طالبان کابل ته وګرځیدل او د افغانستان مخکنی حکومت سقوط وکړ.
استولتنبرګ په همدغه مرکه کې زیاته کړه چې د ناتو په دورې کې یې د خپلو اندېښنو له جملې څخه یو د دونالد ټرمپ، د اوسني امریکا ولسمشر، هغه ګواښ و چې دا هېواد د ناتو له تړونه جلا کړي. هغه وویل چې د ۲۰۱۸ کال د ناتو د رهبرانود ناستې په مهال د دې نظامي اتحاد د نشتوالۍ په اړه اندیښمن و.
هغه وخت ټرمپ ګواښ کړی و چې که نور ناتو غړي د خپلو نظامي بودیجې برخې ته خپل اقتصادي تولید دوه فيصده ونه رسوي، امریکا ممکن له ناتو څخه ووځي. د جان بولتون، د وخت د ملي امنیت مشاور، په یادښتونو کې دا هم راغلي چې ځینې د هغه وخت چارواکي لکه مایک پومپیئو هڅه وکړه چې ټرمپ دې فیصلې ته نه راجلب کړي.
که څه هم ټرمپ د ناتو له وتلو څخه منصرف شو او د دې تړون ملاتړ یې وکړ، مګر لاهم د هغو هېوادونو پر ضد انتقادونه وکړه چې د نظامي لګښتونو په برخه کې کم ونډه ورکوي.
د طالبانو د واک په منلو او د جمهوری نظام د سقوط له امله، ډیرو څارونکو ته دا اړتیا پیدا شوې چې د ناتو په کارنامه کې د دې ځواکمنتیا او د ناتو د ځواکونو له افغانستان څخه د چټک وتلو پروسه بیا وڅېړي. امریکایي سیاستوال، له دې جملې څخه د کانګرس منتقدین، دا وتل د شرم وړ فرار او د ګډوډۍ نښه بللې.
په ورته مهال، په معتبره نړیواله رسنۍ لکه نیویارک ټایمز کې راپورونه ښیي چې په شمال افغانستان کې د حکومت ملاتړ د شبه نظامي ټلو ګانو جوړیدو لپاره د واشنګټن هڅې، د ناراضه خلکو او لاري تېرونکو د جذبولو له امله، مطلوبه پایله نکړه.
